समाज कल्याण आयुक्तालयाच्या अधिनस्त कार्यालयातील गट-ड संवर्गातील ५४६ पदे, भाजपचे काळातील २०१६ च्या शासननिर्णयाचा आधार घेत रद्द! महाराष्ट्र शासनाच्या सामाजिक ...

१४ ऑगस्ट : पहाटे रेडिओ लावला आणि सकाळी सहा पासूनच विविध सिनेमांतील राष्ट्र प्रेमाची, खास करून सिने कलाकार आमिरखानच्या लगान ...

संतापलेल्या वातावरणात रिडल्स प्रकरणी अभूतपूर्व असा सर्व आंबेडकरी नेते व जनतेचा महामोर्चा मुंबईत निघाला होता. त्यावेळी शिवसेनेचा निघालेला आधीचा मोर्चा ...

आयुक्तांच्या गैरहजेरीत लहान मुलांच्या हस्ते सहाय्यक आयुक्तांना निवेदन पुणे - वंचित बहुजन युवा आघाडी आणि सम्यक विद्यार्थी आंदोलनाच्यावतीने विविध विद्यार्थी ...

कॉंग्रेस-राष्ट्रवादी आघाडीतील सेना नेते माजी मुख्यमंत्री उध्दव ठाकरे आणि संघ-भाजप युतीमधील बंडखोर सेना नेते, मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांच्यातील वादानिमित्ताने सध्या ...

तुकारामजी डोंगरे अगदी सामान्य माणूस, मात्र आंबेडकरी निष्ठा ठासून भरलेली. शेड्युल्ड कास्ट फेडरेशन चे कार्यकर्ते, डॉ बाबासाहेब आंबेडकरांच्या प्रबुद्ध भारत ...

नवी दिल्ली (१६ ऑगस्ट २०००) : स्वातंत्र्यदिनी नागपूर येथील राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाच्या मुख्य कार्यालयावर तिरंगा ध्वज न फडकवल्याचा आरोप भारिप ...

२००१ सालचा एप्रिल महीना होता. भारिपचे केंद्रीय सचिव डि. एन. खंडारे ह्यांनी त्या वेळचे जिल्हाध्यक्ष दिलीप तायडे ह्यांना कॉल केला ...

घड्याळी तासिका तत्त्वावर सहायक प्राध्यापकांची आरक्षणाशिवाय झालेली पद भरती रद्द करून नव्याने राबविण्यात यावी; वंचित युवा आघाडीची राज्यपाल आणि मुख्यमंत्री ...

ओबीसी आरक्षणासाठी सुप्रीम कोर्टाच्या हिरव्या कंदिलानंतर पुन्हा सर्व निवडणुका ओबीसी आरक्षणासह घेण्याच्या हालचाली राज्य शासनानं सुरु केल्या होत्या. मात्र आता ...

अकोला, दि. २० - काल पर्यंत ओबीसी आकडेवारी न्यायालयात टिकणार नाही असा दावा करणारे भाजपचे आणि काँग्रेस, राष्ट्रवादीचे ओबीसी नेते ...

महाराष्ट्राच्या सत्ताकारणात प्रचंड मोठी उलथापालथ होऊन एकनाथ शिंदे यांचे आणि भाजप युतीचे सरकार आले आहे. शिवसेनेच्या 40 आमदारांनी पक्षा विरोधात ...

राजर्षी शाहू महाराज (१८७६-१९२२) हे भारतीय रियासत कोल्हापूरचे राजे होते. ते त्यांच्या काळातील थोर समाजसुधारक म्हणून ओळखले जात. शाहू महाराज ...

ऍड.प्रकाश आंबेडकर यांनी काल दि. 24 जून रोजी एबीपी माझा वहिनीला दिलेल्या मुलाखतीत राज्यघटना, कायदे, आणि कोर्टाच्या निर्णयांच्या आधारावर खालील ...

शिवसेनेत एकनाथ शिंदे यांच्या नेतृत्वात मोठी बंडाळी उफाळून आली आहे. शिवसेनेतील या बंडाळी मागे भाजप नसल्याचे व्यक्तव्य उपमुख्यमंत्री अजित पवार ...

महाराष्ट्र राज्यात सध्या सुरू असलेल्या राजकीय नाट्यावर वंचित बहुजन आघाडीचे अध्यक्ष प्रकाश आंबेडकर यांनी ट्विट करून नवीन माहिती देत खळबळ ...

पात्र विद्यार्थ्यांना लाभाचे वाटप करीत २० जून पर्यंत माहिती सादर करण्याचे आदेश पारित. भारतरत्न डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर स्वाधार योजनेचा लाभ ...

अनुसूचित जाती/जमातीची लोकसंख्या शून्य असलेल्या प्रभागात अनुसूचित जाती/जमातीचे आरक्षण ठेवण्याचा बेकायदा आदेश काढणाऱ्या अविनाश सणस उपायुक्त, राज्य निवडणूक आयोग, ह्यांच्या ...

पुणे - दि. ७ बार्टी द्वारे संचालित स्पर्धा परीक्षा संबंधी येणाऱ्या अडचणी बाबत विध्यर्थ्यांनी वंचित युवा आघाडी पदाधिकारी ह्यांची भेट ...

वामनदादा कर्डक यांच्या नंतर तेवढ्याच ताकदीने आणि सशक्त प्रतिभेने आंबेडकरी गीतांमधून डॉ बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या विचारांना घरा घरा पर्यंत पोहचविण्याचं ...

मुंबई - ॲड. प्रकाश आंबेडकर लिखित 'समकालीन राजकारण : आंबेडकवादी आकलन' हे पुस्तक अमेझॉन या ऑनलाइन शॉपिंग साईटवर प्रथम क्रमांकाचे ...

अमरावती - राज्यातील श्रीमंत व विशेषत: सत्ताधारी मराठे गरीब मराठ्यांच्या आरक्षणासाठी नकारात्मक आहे. राज्यकर्ते मराठे गरीब मराठ्यांनाच स्वीकारत नाही, मग ...

ओबीसींच्या राजकीय आरक्षणा संबंधी राज्य सरकारकडून बोगस 'इम्पिरीकल डेटा' सादर करून थातूरमातूर पद्धतीने ओबीसींना राजकीय आरक्षण देत असल्याचे भासविले जात ...

वंचित बहुजन आघाडी चे प्रवक्ते फारूक अहमद यांची मागणी औरंगाबाद (प्रतिनिधी) औरंगाबादेत चिथावणीखोर भाषण करून समाजात तेढ निर्माण करणाऱ्या राज ...

प्रस्तुत मनोगत दोन भागात असून हा त्याचा दुसरा भाग आहे. पहिल्या भागाची लिंक येथे दिली आहे. https://eprabuddhbharat.com/dastavej-chalvalicha-31032022/ भाग पहिला (भाग ...

औरंगाबादच्या दै. मराठवाडाच्या पुरवणीत पहिल्याच पानावर बाळासाहेब यांची प्रदीर्घ मुलाखत माझे मनोगत या नावाने छापली आहे. हे मनोगत देताना चौकटीत ...

भारतीय राज्य घटनेचे शिल्पकार डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर यांनी आपल्या प्रचंड विद्वत्ता व अखंड संघर्षाच्या द्वारे देशातील प्रत्येक नागरिकांच्या जीवनात आमूलाग्र परिवर्तन ...

सध्या काश्मीर फाईल्स सिनेमातून काश्मिरी पंडितांचा मुस्लिमांनी अमानुष छळ व कत्तली केल्याच्या कहाण्या सांगण्यात येत आहेत. नि:शस्त्र गांधींना गोळ्या घालणारा ...

अकोला- अकोला तालुक्यातील टाकळी पोटे येथे आदिवासी समाजाच्या तरूण सरपंच सौ. जयाताई गजानन चव्हाण यांनी डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या १३१ ...

गावगाड्याच्या आगीत होरपळत,दारिद्र पुजत, वाहत होतो आयुष्याची प्रेतं.चावडी, महारवाड्याच्या पलिकडे नव्हतं अस्तित्व,झालं नव्हतं कधीच सिमोल्लंघन जातीच्यादळभद्री चौकटीतून. फेडत होतो मरीआईचा ...

मार्चच्या पहिल्या पंधरवाड्यात उत्तरप्रदेश, पंजाब, मणिपूर, गोवा आणि उत्तराखंड या पाच राज्यांतील विधानसभा निवडणुकांचे निकाल लागले. निवडणुका जाहीर व्हायच्या खूप ...

मुंबई : पैगंबर बिल संसदेत सादर झाले असून ती आता हाऊसची प्रॉपर्टी झाली आहे. तसेच संसदेने अशा प्रकारच्या कायद्याची गरज ...

‘झुंड’चा 'पहिला दिवस, पहिला खेळ' पहिला. नागराज मंजुळे यांनी पिस्तुल्या, फँड्री, सैराट आणि आता झुंडच्या माध्यमातून जनरंजन करता करता जनमुक्तीच्या ...

आदिवासी व अस्पृश्य यांना त्यांच्या प्रगतीसाठी विशेष सवलती दिल्या पाहिजेत असे जेव्हा ठरविण्यात आले; तेव्हा त्याची सूची बनविण्याचे काम घटना ...

भारतरत्न डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी १३ ऑक्टोबर १९३५ रोजी 'मी हिंदू धर्मात जन्माला आलो तरी, हिंदू म्हणून मरणार नाही', अशी ऐतिहासिक ...

मागील काही आठवड्यांत ओबीसी राजकीय आरक्षणासंदर्भात काही महत्त्वाच्या घडामोडी घडल्या. एक होती बिहारचे जदयुचे माजी ओबीसी मुख्यमंत्री लालूप्रसाद यादव. त्यांच्या ...

संपूर्ण देशाचे लक्ष लागून असलेली उत्तर प्रदेश विधानसभा निवडणूक (UP Election 2022) पार पडली. सोबतच पंजाब, गोवा, मणिपूर, उत्तराखंडच्या निवडणुकासुद्धा ...

केंद्र व राज्य सरकारच्या शेतकरी विरोधी धोरणांचे होळी पेटवुन निषेध वंचित बहुजन आघाडी च्या वतीने करण्यात आला. अकोला - केंद्र ...

भाजप यावेळी उत्तरप्रदेश राज्यात सत्ता स्थापनेसाठी अपयशी ठरेल एकंदरीत हे सर्वांचं मत होतं. अनेकांनी भविष्यात गरज पडल्यास सपा (समाजवादी पार्टी) ...

ट्रांसजेंडर (Transgender) पार लिंगी लोक प्राचीन काळापासून जगभरातील संस्कृतीत अस्तित्वात आहेत. यात जगभरातील संस्कृतीत तिचा शोध घेतला, तर ते वेगवेगळ्या ...

सध्या उत्तरप्रदेश, गोवासह पाच राज्यांतील विधानसभा निवडणुकांकडे आगामी लोकसभेची मिनी निवडणूक म्हणून पाहिले जात आहे. हे संपादकीय प्रसिध्द होईपर्यंत काही ...

सदर लेखाचा पहिला भाग येथे वाचा पंतप्रधान व्ही. पी. सिंग सरकारमध्ये जसे माजी कॉंग्रेस, भाजपजन होते; तसेच समाजवादीही होते. पण, ...

Chat on WhatsApp नॅशनल स्टॉक एक्सचेंज (एनएसई) च्या माजी मुख्याधिकारी चित्रा रामकृष्ण यांनी त्या जागतिक पातळीवर नावाजल्या गेलेल्या कॉर्पोरेट मध्ये ...

देशाने स्वातंत्र्यपूर्व काळापासून वाढत्या धर्मांधतेचे परिणाम बघितले आहे. लोकशाही विकसित होऊ बघण्याच्या काळातदेखील ही धर्मांधता अधूनमधून आपलं मुंडकं वर काढतच ...

मुंबई - महाराष्ट्र सरकारने आणलेला प्रभाग पद्धतीचा कायदा एक व्यक्ती, एक मत, एक मूल्य या संवैधानिक संकल्पनेला छेद देणारा असल्याने ...

अकोला - वंचित बहुजन महिला आघाडीच्यावतीने सांगळुद ता.जि.अकोला येथे तालुका मेळावा संपन्न झाला. याप्रसंगी ओबीसी आरक्षणाच्या संदर्भामधील माहिती केंद्र सरकार ...

ओबीसींच्या राजकीय आरक्षणा संबंधी राज्य सरकारकडून मागासवर्ग आयोगाला देण्यात आलेला 'इम्पिरीकल डेटा' बोगस आहे. थातूरमातूर पद्धतीने ओबीसींना राजकीय आरक्षण देत ...

आज असे एकही क्षेत्र नाही, ज्या क्षेत्रात महिलांनी उल्लेखनीय कामगिरी केली नसेल. सर्वच क्षेत्रात स्त्रीया पुरुषांच्या खांद्याला खांदा लावून आपलं ...

प्रस्तुत लेखातील लेखक अनिकेत गुळवणी यांचं दोन महिन्यांपूर्वी निधन झाले. निधनाच्या आधी प्रबुद्ध भारतासाठी त्यांनी हा विशेष लेख लिहला होता. ...

अकोला दिनांक : ११-१०-९० प्रति, मा. जिल्हाधिकारी,अकोला जिल्हा,अकोला. विषय : मंडल आयोग शिफारशी लागू केल्याबद्दल पंतप्रधान मा. व्हि.पी. सिंग व ...

ज्यांच्या देहबोली व वाणीतून सतत द्वेषाचा संघीय वर्चस्वाचा विखार जाणवत असतो; अशा वित्तमंत्री, भाजपच्या निर्मला सीतारामन यांनी १ फेब्रुवारी २०२२ ...

अकोला - केंद्र आणि राज्य शासन ओबीसींची दिशाभूल करत आहे, या शासनापासून ओबीसींनी सतर्क राहावे आणि एकसंघ होऊन ओबीसींच्या हक्कासाठी ...

भारतीय इतिहासामध्ये अनेक प्रबोधनकार, स्वातंत्र्य सैनिक, सामाजिक कार्यकर्ते होऊन गेले. त्यापैकी काही लोकांची माहिती आपल्यासमोर विविध माध्यमाद्वारे आली आहे. तर ...

लहुजी राघोजी साळवे हे महात्मा फुले यांच्या सत्यशोधक चळवळील एक अग्रणी कार्यकर्ते होते. अस्पृश्यतेचे आणि त्यांचे अधिकार यासंदर्भात फुल्यांच्या सामाजिक, ...

कर्नाटकमध्ये सध्या हिजाब घालण्यावरून सुरु झालेला गदारोळ आता कर्नाटक हायकोर्टात पोहचला आहे. दोन सदस्यीय खंडपीठाने आता शाळेत हिजाब घालून यावे ...

वंचित बहुजन आघाडीच्या मागणीला यश ! अकोला - अकोल्याचे पालकमंत्री ओमप्रकाश उर्फ बच्चू कडु यांनी अकोला जिल्हा परिषदेने शिफारसीत केलेल्या ...

एकतर्फी प्रेमातून हिंगणघाट येथील प्राध्यापिका जळीत कांड प्रकरण दोन वर्षात निकाली निघाले. आरोपीस जन्मठेपेची शिक्षा झाली आहे. मात्र ह्या निमित्ताने ...

Prakash Ambedkar opposed Prabhag System in local body elections as unconstitutional. Decision from HC expected soon.

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या महापरिनिर्वाणानंतर आंबेडकरी चळवळीला स्वतःचं राजकीय प्रस्थ असतांनाही पुढे अनेक समस्यातुन अधोगतीला जावं लागलं होतं. परंतु पुढे ...

Dr Babasaheb Ambedkar's Politics. Written by Mr. S L Wankhede.

LGBTIQA + movement and the Dhamma thought given by Babasaheb Ambedkar.

Prakash Ambedkar on Tipu Sultan issue. BJP wants to polarise for electoral gains.

Prakash Ambedkar speech in Loksabha over nuclear bombs and Indian foreign policy.

आरएसएस-भाजपला रोखण्याचे आंबेडकरवादी, सेक्युलर मतदारांना आवाहन मुंबई / प्रतिनिधी :  उत्तरप्रदेशच्या विधानसभा निवडणुकीत (UP Election 2022) वंचित बहुजन आघाडीने अखिलेश यादव ...

राज्यमंत्री बच्चू कडू यांच्या विरुद्ध पोलीस चौकशीला परवानगी देण्याची मागणी मुंबई/प्रतिनिधी : वंचित बहुजन आघाडीचे राष्ट्रीय अध्यक्ष ॲड. प्रकाश तथा ...

मुंबई : लता मंगेशकर यांच्या निधनानंतर त्यांच्या स्मारकाची मागणी करण्यात आली आहे. शिवजीपार्कवर स्मारक करावे का असा प्रश्न विचारला असता ...

गांधीहत्येचा अपराधी नथुराम गोडसेची भूमिका करणाऱ्या अमोल कोल्हे व त्या भोवतालच्या राजकारणाचा आढावा घेणारा राजेंद्र पतोडे यांचा लेख.

प्रा. अंजलीताई आंबेडकर यांच्या आई पुष्पाताई मायदेव यांच्या आठवणी जागृत करणारा महेश भारतीय यांचा लेख.

संघ-भाजप-कॉंग्रेस दोन स्वतंत्र राजकीय पक्ष आहेत. तरीही त्यांचे सर्व हितसंबंध सारखेच आहेत.

नवी दिल्ली : २०१७ साली नरेंद्र मोदींनी 'Pegasus' हे हेरगिरी करणारं software खरेदी केल्याचा दावा न्यू यॉर्क टाइम्स या वृत्तपत्राने ...

महाराष्ट्र विधानसभेतील १२ आमदारांचे निलंबन सुप्रीम कोर्टाने रद्द केले आहे, हा निर्णय असंवैधानीक असून सभागृहातल्या कामकाजाला सुप्रीम कोर्टात आव्हान देता ...

वंचित बहुजन आघाडीचे नेते आणि मुस्लिम आघाडीच्या सदस्यांनी हज हाऊस मुंबई येथे श्री. याकूब शेख साहब (CEO) यांची भेट घेतली ...

विषमतावादी प्रवाहाच्या विरोधात परखडपणे एक भूमिका घेऊन व्यक्त होणारे फार बोटावर मोजण्याइतके कवी आपल्याला देशात दिसून येतात. कुण्या एका विद्वानाने ...

धर्मांधता व दहशतवाद या दोन समस्यांचा बिमोड करण्यासाठी संपुर्ण जगात आज चर्चा व प्रयत्न चालू असले, तरी धार्मिक दहशतवाद पुन्हा ...

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर व आंबेडकरी समूह-महात्मा गांधी-मुस्लिमसमूह यांच्या विरोधातील संघ परिवाराच्या विद्वेषी प्रशिक्षणातून तयार झालेले कालीचरण हे दाढीधारी-भगव्या कपड्यातील महाराज ...

आंबेडकरी चळवळीला एक फार मोठी शौर्यगाथा राहिली आहे. त्या मागील बहुजनांच्या इतिहासाची प्रेरणा आणि जिद्द ही त्याला जबाबदार आहे. बुद्धाचा ...

मुंबई : वंचित बहुजन आघाडीच्या मुंबई प्रदेश कमिटीने नुकताच पक्ष प्रवेश कार्यक्रम घेतला. दादरच्या आंबेडकर भवन येथे हा कार्यक्रम घेण्यात ...

उत्तर प्रदेश, पंजाब, गोआ, मणीपूर आणी उत्तराखंड येथे निवडणुका.

आदिवासी गोवारी समुदायाचा विदर्भस्तरीय मेळावा संपन्न

जमावबंदी झुगारून 'वंचित'चा मोर्चा थेट विधानभवन गेट समोर धडकला!

प्रबुद्ध भारत ऑनलाइनचे टेक्निकल हेड रफायेल पठारे यांचे नुकतेच दीर्घ आजाराने निधन झाले.

जर बौद्धांना बाबासाहेबांची सारा भारत बौद्धमय करीन ही प्रतिज्ञा पुर्ण करायची असेल तर जीवनातल्या प्रत्येक क्षेत्रात उदा. ज्ञान, विज्ञान, तंत्रज्ञान, ...

विषमतावादी व्यवस्था आणी बाबासाहेब आंबेडकरांच्या भूमिका यावर संविधान गांगुर्डे यांचा लेख.

गेल्या २४ वर्षांपासून भारिप बहुजन महासंघ २५ डिसेंबर हा दिवस भारतीय स्त्रीमुक्ती दिन म्हणून साजरा करत आहे.

आमचे आरक्षण पूर्ववत करा, त्यानंतरच मतं मागायला या, ही भूमिका ओबीसी समाजाने घ्यावी असे आवाहन बाळासाहेब आंबेडकर यांनी केले.

नवाब मलिक व NCP चे मुस्लिम आरक्षणाबद्दल मत ही RSS ची भूमिका. मुस्लिम समाजाची दिशाभूल करत असल्याची बाळासाहेब आंबेडकरांची टीका.

‘ओबीसींच्या जातनिहाय जनगणनेचा ठराव राज्य सरकारने विधानसभा अधिवेशनात मांडावा आणि तो ठराव केंद्र सरकारला आणि जनगणना आयोगास पाठवावा तसेच त्यासाठी ...

सत्तेत बसलेल्या श्रीमंत मराठ्यांनी आधी गरीब मराठ्यांना आरक्षणापासून वंचित केले, आता ओबीसींचे आरक्षण घालवत असल्याचा आरोप. मुंबई - वंचित बहुजन ...

वीर दास इथल्या दांभिक राजकारण्यांवर बोलतो, इथल्या राष्ट्रीय ऐक्यावर, पेट्रोल डिझेल वाढीवर बोलतो, बॉलिवूड वर बोलतो, बलात्कारावर ही बोलतो परंतु ...

आंबेडकरवादी असणं म्हणजे नेमकं काय याचा विचार करणारा नितीन साक्य यांचा लेख.

नोव्हेंबर-२० पासून पंजाब, हरियाणा आणि पश्चिम उत्तर प्रदेशातील हजारो शेतकरी कुटुंब त्यांची लेकरं-शेतकरी स्त्रियांसह दिल्ली राजधानीच्या अनेक सीमांवर आपले संसार ...

कहा है युपीए? ममता बॅनर्जी यांचा सवाल. घराणेशाही आणि एकाधिकारशाही यांचा अनिष्ट संगम असलेला पक्ष म्हणून काँग्रेसची ख्याती आहे. बिगरभाजपवादी ...

पिंपरी चिंचवड - डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी पत्रकारितेचे लोकशाहीरकरण केले. मराठी पत्रकारिता एका जातीत, साच्यात बंदिस्त होती. त्याचे रूप बाबासाहेबांनी पालटले ...

वंचित बहुजन आघाडीच्या महाराष्ट्र प्रदेश अध्यक्ष आयु. रेखा ठाकुर यांनी त्रिपुरा राज्यात नुकत्याच घडलेल्या हिंसाचाराबद्दल १० नोव्हेंबरला एक पत्रक प्रसिध्द ...

जयभीम चित्रपटाने एक नवी उंची गाठली आहे.ज्याचे खुनाची देखील चर्चा होत नाही.ज्यांना माणूस म्हणून व्यवस्थेने अदखलपात्र करून टाकले आहे, अश्या ...

लखनऊ - भारतीय बौद्ध महासभेचे राष्ट्रीय कार्याध्यक्ष भीमराव आंबेडकर यांनी आज समाजवादी पार्टीचे अध्यक्ष आणि उत्तर प्रदेशचे माजी मुख्यमंत्री अखिलेश ...

सोलापूर - सोलापूर येथील प्रतिष्ठीत डॉक्टर दाम्पत्य डॉ. सुरेश कोरे आणि डॉ. ज्योत्यास्ना कोरे यांची सुपुत्री विशाखा उर्फ सपना सुरेश ...

मार्क्सवादी विचारवंत व कार्यकर्ते आंबेडकरवाद्यांवर पोथिनिष्ट असल्याचा जो आरोप करतात तो अत्यंत हास्यास्पद आहे. मुळात आंबेडकरवादाची दास कॅपिटल प्रमाणे एक ...

धर्मांतरानंतर थोड्याच अवधित डॉ.बाबासाहेब आंबेडकरांचे निर्वाण झाल्यामुळे देशातल्या तमाम शोषित, वंचित समुहांना धम्मदीक्षा देण्याचे त्यांचे स्वप्न अपुर्ण राहीले. धर्मांतरानंतर आपले ...

गुलाब चक्रीवादळामुळे कमी दाबाचा पट्टा निर्माण झाल्याचा जोरदार फटका विदर्भ, मराठवाडा, उत्तर-महाराष्ट्रासह मुंबईला बसला आहे. हिंगोली, यवतमाळ, नागपूर, औरंगाबाद, बीड, ...

आपल्या भेटीत जो बायडेन यांनी मोदींना शांतता आणि धार्मिक सहिष्णुतेचे धडे दिले तर कमला हॅरिस यांनी मोदींना लोकशाही आणि लोकशाही ...

अलीकडेच भाजप सरकारने एक अधिसूचना जारी केली ज्यामध्ये म्हटले आहे की, २०२२ मध्ये म्हणजेच भारतीय स्वातंत्र्याच्या ७५ व्या वर्षापासून १४ ...

२ ऑगस्ट १९४१ ला अमेरिकेच्या एका राज्यात जन्माला आलेल्या अन् १९७० च्या दशकापासून या देशात एक "जैविक बुद्धीजीवी (Organic Intellectual)" ...

गेल्या आठवड्यात मणिपुरी बॉक्सिंग चॅम्पियन मेरी कोमला कोलंबिया देशाच्या इंग्रीत वॅलेन्सिया कडून स्वीकाराव्या लागलेल्या वादग्रस्त पराभवामुळे २०२१ ऑलिंपिक स्पर्धेतून बाहेर ...

भारतरत्न डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी जगभरातील शोषित पीडित माणसांच्या जीवनात ’प्रकाश’ आणला आहे, हे कुणालाही नाकारता येत नाही.त्याच महामानवाच्या नातवाच्या आणि ...

वंचित बहुजन आघाडीचे राष्ट्रीय अध्यक्ष ऍड प्रकाश आंबेडकर यांची प्रकृती चांगली असून, 4-5 दिवसात रुग्णालयातून डिस्चार्ज मिळेल. परंतु ऑपरेशनचे स्वरूप ...

अनुसूचित जाती ,जमाती व इतर मागासवर्गीय यांना आरक्षण जरूर आहे पण ज्यांना आरक्षण नाही त्यांचीही जात कागदोपत्री विचारल्या जाते, तसेच ...

आंबेडकरी चळवळीची गाथा आंतरराष्ट्रीय स्तरावर पोहोचली आहे. त्या चळवळीत 'माणूस' हा केंद्रबिंदू मानला गेला. मानवतेची भाषा अन् स्वाभिमानाचं जगणं यासाठी ...

भारतीय राजकारणात सत्ताधारी कॉग्रेस पक्षाने जातीचा वापर करून लोकशाहीचा पुरता विचका केला आहे. कॉग्रेस पक्षाने जातीचा वापर केला म्हणून भाजपने ...

इफांळ किंवा सिडनी येथील हवामान कसे आहे? जगामधील कोणत्या ठिकाणी सर्वात मोठी सूर्यफूले उगवतात? अथवा ताश्कंद व कराची या शहरांमधील ...

औरंगाबाद - ऑनलाइन शिक्षणाच्या मागील वर्षाचे शुल्क माफ करण्यात यावे. 2021 जून पासूनचे चालू वर्षाचे ऑनलाइन शिक्षणाचे फिस शुल्क हे ...

लंडन - डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचे संपूर्ण देशातील अनुयायांसाठी एक मोठी बातमी आहे. ती म्हणजे डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी लंडनमधील ...

भारताचे राष्ट्रपती रामनाथ कोविंद ह्यांनी यूपीच्या दौऱ्यावर केलेलं वक्तव्यावर नुसार त्यांच्या पाच लाख पगारात साडेतीन लाखाची कपात होत असल्याचे त्यांनी ...

या केसच्या निकालात सुप्रिम कोर्टाने ओबिसी आरक्षणाची घटनात्माक वैधता मान्य केली पण स्थानिक स्वराज्य संस्थांमधील आरक्षणाला ५०% मर्यादा कायम ठेवली ...

डॉक्टर बाबासाहेब आंबेडकर नॅशनल इंजिनियर असोशियन व बौद्ध विकास महासंघ पिंपरी-चिंचवड यांच्या संयुक्त विद्यमानाने पिंपरी-चिंचवड शहर परिसरातील विहारांमध्ये पुस्तक आणि ...

मुंबई - वंचित बहुजन आघाडीतर्फे बाळासाहेब आंबेडकर यांनी पुकारलेलं महागाई विरोधी आंदोलन कुर्ला तालुक्याच्यावतीने केंद्र आणि राज्य सरकार विरोधात कुर्ला ...

पुणे - काल पुणे शहरात उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांच्या उपस्थितीत राष्ट्रवादी काँग्रेस पार्टीचे मध्यवर्ती कार्यालयाचे उद्घाटन करण्यात आले, यावेळी हजारोंच्या ...

१९२५ च्या नियोजनाप्रमाणे रा.स्व.संघाची “सामाजिक-सांस्कृतिक म्हणून आर्थिक-राजकीय कटाची” अंमलबजावणी जोरात सुरू आहे. त्याचवेळी सारा मिडीया मात्र त्यांच्या विविध ’सिरिअल्स’ मधून ...

१ जुन २०२१ रोजी संध्याकाळी ५ वाजता पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी देशातील सर्व नागरिकांना केंद्र सरकार तर्फे मोफत कोविड १९ ...

मानवाचा आधुनिक इतिहास या वळणावर एक भय-चित्रपट बनत आहे. कार्यकारणभाव परिणामशून्य झाला आहे आणि तर्क अर्थहीन. दररोज आपले मित्र, नातेवाईक ...

पैलवान सागर धनखड़ च्या हत्याकांडात भारतासाठी दोनवेळा ऑलम्पिकची पदकं जिंकून आणणारा पैलवान सुशील कुमारला काल अटक झाली. या घटनेने जगाच्या ...

उस्मानाबाद जिल्हा नियोजन समितीने ऑक्सिजन बेड ग्रामीण जनतेला मिळावे यासाठी एक कोटी रुपयांची तरतुद केली आहे. जिल्हयात एकुण 42 प्राथमिक ...

दर्यापूर येथील बस स्थानक चौक ते जुनी नगर परिषद पर्यंतची कडुलिंबाची 40 झाडे तोडण्याचा दर्यापूर नगरपरिषद यांनी ठराव घेण्यात आला ...

माता रमाई भीमराव आंबेडकर स्मारक समिती पिंपरी-चिंचवड शहराच्या वतीने त्यागालाही लाज वाटावी अशी त्यागमूर्ती, नवकोटी लेकरांची आई माता रमाई यांच्या ...

जोपर्यंत गरीब मराठा श्रीमंत मराठ्यांच्या पोटात आहे तोपर्यंत त्याच्यात वेगळेपण दिसणारच नाही. आतापर्यंत गरीब मराठा जातीसाठी माती खात राहिला पण, ...

मी १९७९ ला औरंगाबादला शिक्षणासाठी आलो, तेव्हापासून वामनदादांना  ट्राउजर-कुर्त्यातच पाहत होतो.  भरपूर उंची, गौर वर्ण, धारदार नाक, बोलके डोळे आणि  ...

अकोला - राज्यात कोरोनामुळे बालक व युवकांना कोरोनाच्या येणाऱ्या तिसऱ्या लाटेपासून वाचवण्यासाठी आज महत्वपूर्ण बैठक संपन्न झाली. भविष्यात परिस्थिती खूप ...

भारताचे संविधान : २६ नोव्हे. १९४९ रोजी आपण अंगीकृत केले आहे. ७२ वर्षा पूर्वी या संविधान स्वीकाराच्या निमित्याने आपण एक ...

जालना - शहरातील जुना जालना भागातील नगरसेवक व शांतता समिती सदस्यांची बैठक दिनांक 13 मे 2021 रोजी कोरोनाच्या पार्श्वभूमीवर रमजान ...

या सगळ्या घडामोडींचे भविष्यकालीन पडसाद मात्र वेगळे असणार आहेत. कोविड पश्चात मुंबईतुन गरिब व मध्यम वर्गाचे स्थलांतर आता अधिक वेग ...

पुणे,दि. १० - वंचित बहुजन आघाडीचे राष्ट्रीय अध्यक्ष प्रकाश आंबेडकर यांनी आज पिंपरी चिंचवड महानगरपालिकेचे, जुने भोसरी रुग्णालय येथे को ...

"महाराष्ट्रातील नाशिक, पुणे, नागपुर सारख्या नंदुरबार पेक्षा अधिक प्रगत जिल्हातील अधिका-यांना जे जमले नाही ते डॉ. राजेंद्र भारुड यांच्या सारख्या ...

दि. 7 मे 2021 रोजी महाराष्ट्र राज्य सरकारने जीआर काढून पदोन्नतीमधील आरक्षण रद्द करण्याच्या निर्णय जाहीर केला आहे. राज्य सेवेत ...

सलग दुसऱ्यावर्षी शिक्षणक्षेत्रावर कोविड-19 चे परिणाम दिसू लागलेत. कोविडमुळे जगातील सर्वांत वाईट पद्धतीने ग्रासलेल्या देशांत भारताचा समावेश झाला आहे. अनेक ...

गरीब मराठ्यांना श्रीमंत मराठ्यांनी लुटले अशी परिस्थिती आहे. श्रीमंत मराठ्यांना गरीब मराठ्यांना कधी आरक्षण द्यायचेच नव्हते. त्यांना केवळ लाचार मराठा ...

आज मराठा आरक्षणाच्या सुनवाईवर निकाल देताना सुप्रीम कोर्टाच्या पाच न्यायधीशांच्या खंडपीठाने मराठा आरक्षण रद्द केले. आपल्या निकालात प्रीम कोर्टाने गायकवाड ...

वंचित बहुजन आघाडीच्या पुढाकाराने अकोल्यात लवकरच (Pressure Swing Absorption) पीएसए  प्रणालीवर चालणारा ऑक्सिजन प्लांट तयार होणार आहे. कोरोना रुग्णांच्या वाढत्या ...

दि. १३ एप्रिल २०२१ रोजी महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री नाम. उध्दव ठाकरे यांनी त्यांच्या मृदू भाषेत बरेचसे कठोर निर्णय घोषित करून १४ ...

काल २ मे रोजी आसाम, केरळ, बंगाल, तामिळनाडू आणि पुद्दुचेरी या पाच राज्यांमध्ये झालेल्या विधानसभा निवडणुकांचे निकाल लागले. आसाम मध्ये ...

संयुक्त महाराष्ट्र आंदोलन हे स्वातंत्र्यप्राप्तीनंतर देशात ऊभारले गेलेले सर्वात मोठे आंदोलन होते. मुंबई, बेळगाव, कारवार, धारवाडसह संयुक्त महाराष्ट्राच्या मागणीसाठी महाराष्ट्राची ...

आयआयटी सारख्या ख्यातनाम इन्स्टिट्यूट मध्ये संविधान विरोधी आणि मानवी मूल्यांची पायमल्ली करणारा प्रकार उघडकीस आला. वारंवार असे अनेक प्रकार घडत ...

बीड: कोरोना महामारीमुळे अवघे जग हैराण आहे. लोकांच्या मनातली भीती कमी करण्याऐवजी अंबाजोगाई आरोग्य प्रशासन ती वाढवीत आहे. गेल्या दोन ...

नुकतीच पंढरपूर-मंगळवेढा विधानसभा मतदार संघाची पोटनिवडणूक पार पडली या निवडणूकीत एकूण 19 उमेदवार होते त्यात महाविकास आघाडीचे भगीरथ भालके,भाजपा कडून ...

वंचित बहुजन आघाडीतर्फे प्लाझ्मा माहिती संकलन अभियान आज देशातील आरोग्य व्यवस्था ढासळल्याची परिस्थिती आहे. यामुळे जनतेचे अतोनात हाल होत असल्याचे ...

"वंचीत बहुजन आघाडीच्या वतीने भटके-विमुक्तांचे नेते अँड. डॉ.अरुण जाधव यांच्या नेतृत्वाखाली जामखेड येथील युवकांकडून सामाजिक व राष्ट्रीय कर्तव्य जपत कोरोनाबाबत ...

मार्च महिन्याच्या मध्यापासून सुरू झालेल्या कोरोंनाच्या विळख्यात आता संपूर्ण देश आला आहे. राज्यातील आणि देशातील करोना रुग्णांचे आकडे दिवसेंदिवस वाढत ...

सरकारने अनेक घटकांना मदत केली तर काहींना मदतीची हमी दिली, मात्र या सर्वापासून तमाशा कलाकार वंचितच राहिले, अशी खंत तमाशा ...

मराठी सिनेमाला प्रेक्षक मिळत नाहीये, सिनेमा 'दर्जेदार' असून चालत नाहीयेत, मराठी सिनेमाला थिएटर मिळत नाहीये इ.इ. ही नेहमीची ओरड आहे. ...

“आजचे राजकारण आणि फुले-आंबेडकरी विचार-चळवळ” यावर एका संपादकीयात लिहीणे केवळ अशक्यच आहे. त्यामुळे आता वंचित बहुजन आघाडीच्या राजकारणात ज्या भूमिकांनी ...

आजी-माजी पालकमंत्र्यांचा दगडधोंड्याचा विकासामुळे आरोग्यव्यवस्थेचे धिंडवडे- राजू झोडे आरोग्याच्या सोयी सुविधा अभावी कोविड रुग्णांची होत असलेली हेळसांड व चंद्रपूर जिल्ह्यातील ...

काल विश्वभूषण डॉ बाबासाहेब आंबेडकर ह्यांची जयंती जगभर साजरी झाली.संघाच्या मुशीतून आलेल्यानी अर्थातच राष्ट्रपती पदावर असलेल्या कोविंद ह्यांनी जयंतीला श्रद्धांजली ...

कुटुंब परिवाराची वंचित आघाडीच्या जिल्हा पदाधिकारी यांनी केले सांत्वन मनोज झेंडे (नाभिक) रा.सांजा ता.जि.उस्मानाबाद, व्यवसाय न्हावी, वय 40 वर्ष यांनी ...

भारताचे कायदेमंत्री डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर हे बौद्ध धर्मियांची परिषद आटोपून कोलंबोहून मुंबईत परत येत असता, १०जून १९५० रोजी त्यांचे त्रिवेंद्रम ...

संवादाची माध्यमे बदलली परंतु, प्रिंट मीडियाचं अजूनही वर्चस्व संपलेल नाही. माध्यमांमध्ये रेडिओ, टीव्ही, नव माध्यमे आली.  त्याचे वेगवेगळे प्रकार आले. ...

२८ ऑक्टोबर १९५१ रोजी डॉ.बाबासाहेब आंबेडकरांची लुधियाना येथे एक जाहीर सभा झाली. दोन-तीन महिन्यांत येऊ घातलेल्या विधानसभा आणि मध्यवर्ती संसदेकरिता ...

डॉ बाबासाहेब आंबेडकर हे फार मोठे स्वप्नद्रष्टे होते. त्यांनी त्यांच्या आयुष्यात जी काही स्वप्न बघितली ती पूर्ण करण्यासाठी जीवाचें रान ...

काँग्रेसची विचारधारा मान्य असणारी वर्तमानपत्रे बाबासाहेबांच्या भूमिकेला नेहमी विरोध करत राहिली. १८ जानेवारी १९४३ रोजी बाबासाहेबांनी अशा वर्तमानपत्रांचा चांगलाच समाचार ...

भारतीय इतिहास हा अनेक हेतूंनी, छल कपटांनी आणि वर्चस्वाच्या दंभातून लिहिलेला आहे. येथील शिक्षणाची सर्वंकष मक्तेदारी ही ब्राह्मणशाहीच्या मालकीत पूर्वापार ...

आपल्याकडे फोटो हा सामन्य माणसांच्या आयुष्यातला दुर्मिळ क्षण होता हे आता कदाचित सांगूनही खरे वाटणार नाही. कारण आजमितीला लहान मुलांपासून ...

मानवी विकासाच्या  एका दिघाकालीन इतिहासाच्या टप्पावर मानवाने शहराचा विकास केला आणि आपले सामूहिक विकसित जीवन जगण्यास सुरवात  केले . आपणास  ...

असो, अलीकडेच आमच्या काही पुरोगामी मित्रांनी 'प्रकाश आंबेडकरांनी काँग्रेस-राष्ट्रवादीच्या सोबत महाआघाडीत सामील व्हावे' या आशयाचे एक पत्र प्रकाश आंबेडकरांना उद्देशून ...

रिपब्लिकन ऐक्याची घोषणा होताच बहुजन महासंघाने आपली भूमिका जाहिर केली होती. फुले-शाहू-आंबेडकरी तत्वज्ञानावर श्रध्दा आणी “बहुजन हिताय, बहुजन सुखाय” हे ...

परिवर्तनाच्या लढ्यासाठी जनसंघटन करण्यासाठी ध्रुविकरण कोणत्या रेषेवर करायचे हा कळीचा मुद्दा आहे. महात्मा फुलेंनी माळी, कुणबी, धनगर, आदी शूद्र जातींना ...

रोटी-बेटी व्यवहारातील बंधनं आणि या विविध जाती समूहातील आपापसातील हितसंबंध किती शत्रूवत आहेत; हे खरं कां आपण बारकाईने तपासून पाहिलं ...

फोटोची पार्श्वभूमी पिढ्यानपिढ्यांपासून भुमिहीन शेतमजूरांनी वहितीखाली आणलेली गायरान, पडीत, वन जमीन त्यांच्या नांवावर करा व अत्याचार करणा-यांवर कारवाई करा” या ...

सध्या चंद्रपूर जिल्ह्यात कोरोनाने थैमान घातलेला असून जिल्ह्यातील परिस्थिती हाताबाहेर जाताना दिसत आहे. दररोज कोविडचे रुग्ण मृत्यूमुखी पडत आहेत. तरीसुद्धा ...

महाराष्ट्र आणि देशाच्या राजकारणाचा केंद्रबिंदू सध्या चित्रपट बनलेला दिसत आहे. चित्रपट याकडे बघण्याचे वेगवेगळे दृष्टीकोन आहेत. काहीना चित्रपट मनोरंजनाचे मध्यम ...

देश शेतीप्रधान आहे. शेती देशाच्या प्रगतीचा गाभा आहे. आजही देशातील ६०% हून अधिक रोजगार शेतीतून निर्माण होतो. एकतर शेती प्रश्नाबद्दल ...

कोरोना विषाणूची दुसरी लाट आली आहे, पुन्हा कडक लॉकडॉऊन लावण्यात येईल अशी चिन्हे दिसत आहेत. पण लॉकडॉऊन पुन्हा लागला तर ...

१४ एप्रिल, १९९९ च्या ‘प्रबुध्द भारत’ च्या डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर जयंती विशेषांकात आमचे तत्कालीन औरंगाबाद व आताचे ‘गोवा’ येथील फुले-आंबेडकरी ...

बदल हा जगाचा नियम आहे, असे भगवान बुद्ध म्हणतात. जग बदलते.परिसर बदलतो. त्या बदलाचा माणसांवर, मानवी नातेसंबंधांवर परिणाम होत असतो. ...

सुभाष कपूर ह्यांचा नवीन चित्रपट, ‘मॅडम चीफ मिनिस्टर’ (२०२१) हा चुकीच्या कारणांसाठी प्रसिद्धीच्या झोतात आला आहे. एक काल्पनिक कहाणी असली ...

विद्रोह म्हणजे बंड! जेव्हा जेव्हा अन्याय, जुलूम, छळ यांचा अतिरेक होतो, आता सहन करणे शक्य नाही असे जेव्हा माणसाला वाटते ...

केंद्र सरकारच्या सांख्यिकी मंत्रालयातर्फे सुरू असलेल्या सातव्या आर्थिक जणगणनेला करोनामुळे देशभर उद्भवलेल्या बिकट परिस्थितीमुळे ब्रेक लागला आहे, असे सांगितले जात ...

२६ जानेवारी २०२१, दरवर्षीप्रमाणे भारताचा प्रजासत्ताक दिन. या ऐतिहासिक दिनी, अभूतपूर्व अशा सैनिकी पहा-यात काही तरुण लाल किल्ल्यावरील गोल घुमटावर ...

केरळातील एका विद्यार्थ्याचे वडील आपल्या पत्नीची इतरांना ओळख करून देताना सांगायचे. परंतु हा मुलगा मात्र आपल्या आईला सतत कुठल्या ना ...

महाराष्ट्रात कोरोनाचा प्रादुर्भाव वाढत चालल्याने महाराष्ट्र सरकारने मिनी लॉकडाऊन घोषित केला आहे. तो योग्य की अयोग्य हा विषय वेगळा आहे. ...

महाराष्ट्राचे गृहमंत्री अनिल देशमुख यांनी अखेर आपल्या पदाचा राजीनामा दिला. मुंबई पोलीस कमिशनर परमबिरसिंह यांनी त्यांच्यावर केलेल्या १०० कोटींच्या वसुलीच्या ...

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी चळ्वळीमध्ये वर्तमान पत्राचं महत्व ओळखून पाक्षिक आणि साप्ताहिक हि सुरुवात केली. शिक्षणापासून वंचित असणाऱ्या पंचमाळ समूहाला ...

सगळेच स्वप्नं पाहतात, पण ती सत्यात उतरवण्याचे धारिष्ट्य केवळ जिद्दी आणि मेहनती माणसंच दाखवतात. अशीच हिमा दास ही सुवर्णकन्या. तिच्या ...

मुंबई - मुख्यमंत्र्यांना कणा नसल्याचे हे त्यांनी पुन्हा एकदा दाखवून दिले असून संजय राऊत यांनी वाचून बोलावे लिहून बोलू नये, ...

सोलापूर - फुले-आंबेडकर विद्वत सभा सोलापूर शाखेचे जेष्ठ सदस्य व देना बैंकचे सेवानिवृत्त व्यवस्थापक ( मॅनेजर) वि. एन. गायकवाड साहेब ...

राजकीय, सामाजिक, सांस्कृतिक भूमिका घेऊन वाटचाल करणारी आजची आंबेडकरी पिढी. आमच्यातील काही जण सामाजिक प्रश्नांवर भर देऊन सर्वांच्या हितांचे मुद्दे ...

पूर्वपीठिका -भारतीय विवाह संस्थेचा इतिहास हा स्त्रीदास्य व्यवस्थेचे अनुसरण, उपयोजन आणि उदात्तीकरणाच्या व्यवस्थेचा इतिहास आहे. प्रस्थापित भारतीय तत्त्वज्ञानानुसार धर्म, अर्थ, ...

या लेखा च्या शीर्षकाची प्रेरणा भारतातील एक ख्यातनाम  चित्रकार नीलिमा शेख  ह्यांच्या एका मोठ्या 'कॅनवास  वरील पेंटिंग्सच्या  मालिकेवरून  मिळाली. नीलिमा ...

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी सुरुवातीपासून स्वातंत्र्याबद्दल मौलीक मांडणी परखडपणे केलेली आहे. स्वातंत्र्याची त्यांची कल्पना काँग्रेस आणि इतरांपेक्षा वेगळी होती. केवळ मूठभरांच्या ...

सोलापूर - कोरोनाच्या महामारीमुळे लॉकडॉउन काळामध्ये नाभिक समाजाचे मुख्य साधन केश कर्तन, सलून सेंटर गेल्या चार महिन्यांपासून बंद असून त्या कुटुंबाची ...

पुणे - पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी पाचवा लॉकडाऊन ३० जून पर्यंत करण्यात आल्याची घोषणा केली. या लॉकडाऊन मध्ये श्रीमंतांसाठी निर्णय ...

संघ-भाजपचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी लॉकडाऊनच्या एकविसाव्या दिवसाच्या आधी देशवासियांना दिवसभर “जनता कर्फ्यु” पाळायचे आवाहन केले होते. त्याला खूपच चांगला ...

एका बाजुला कोरोना विषाणुने जगभर हाहा:कार माजवला आहे. सर्व जनता (काहींचा अपवाद सोडुन) आपापले धर्म-जाती-पक्ष-मतं-पुजा-नमाज-प्रार्थना, आदी सर्व बाजुला ठेवून एकजुटीने ...

20 मार्च, 1927 रोजी डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी महाडच्या चवदार तळ्याचा सत्याग्रहाच्या वेळी मनुस्मृती जाळली. तिही त्यांचे समतावादी ब्राह्मण सहकारी ...

मा. बाळासाहेब आंबेडकर यांच्या आवाहनाला प्रतिसाद देत राज्य प्रवक्ते अमित भुईगळ यांच्या नेतृत्वात कोरोनाच्या पार्श्वभूमीवर औरंगाबादकरांसाठी  दि. 24 मार्च पासुन  Help ...

नांदेड- कोवीड-१९  कोरोना व्हायरस प्रादुर्भावाने उद्भवलेल्या लॉकडाऊन परिस्थितीशी मुकाबला करण्यासाठी नांदेड शहर आणि जिल्ह्यात वंचित बहुजन आघाडी एकजुटीने एकवटली आहे. ...

अखेर 30 डिसेंबर 2019 ला महाआघाडीच्या सर्व मंत्र्यांनी शपथ घेतली आणि सर्वत्र माध्यमांतून मंत्रिमंडळातील घराणेशाहीवर चर्चा झडू लागल्या. याला अभ्यासाचा ...

नुकतेच झारखंड विधानसभा निवडणुक निकाल लागले. निकालात हे स्पष्ट दिसले की, आधिच्या संघ-भाजपच्या मुख्यमंत्र्यासह त्यांच्या सरकारचा पराभव झाला आहे. आणि ...

देशामध्ये आंबेडकरी विचार प्रवाह आहे. दैववाद स्वीकारत नाही, तर मानवतावाद स्वीकारतो. या कारणास्तव आंबेडकरी चळवळीचे प्रथम कर्तव्य हे मानवतावाद वाढविणे ...

शिवसेना प्रमुख उद्धव ठाकरे यांच्या नेतृत्वात महाराष्ट्रात ‘महाविकास आघाडी’चे सरकार अस्तित्वात आलेलं सार्‍यांनी पाहिले; त्यातील उरलेल्या दोन्ही म्हणजे काँग्रेस, राष्ट्रवादींच्या ...

अस्पृश्य समाज आपण ‘अस्पृश्य’ होतो, हे आता पूर्ण विसरला आहे. एका अर्थाने हे चांगले आहे. प्रगतिशील पाऊल आहे. कारण, मानसिक ...

२४ डिसेंबरला सांगली येथे शिवप्रतिष्ठानचे प्रमुख संभाजी भिडे यांनी पत्रकार परिषद घेतली. केंद्रातील बहुमताच्या जोरावर घटनेला बाजूला सारून ३७० कलम, ...

‘प्रबुद्ध भारत’ सारख्या ऐतिहासिक पाक्षिकात हे टायटल योग्य नाही आणि फोटो ही शोभत नाही. याची मला पूर्ण जाणीव आहे, कल्पना ...

अवघा देश भारतीय स्वातंत्र्याचा अमृत महोत्सव साजरा करीत असताना ,स्वातंत्र्य दिनाच्या पूर्वसंध्येलाच राज्यस्थानातील जालोर मध्ये घडलेल्या दुर्दैवी घटनेने अवघ्या देशाचे ...

आदिवासी समाजाबाबत डॉ. गोविंद गारे व त्याचबरोबर इतर लेखकांनीही मोठ्या प्रमाणात लिखाण केलेले आहे. बरेच संशोधक त्यांच्या लिखाणाचा आधार घेऊन ...

भारताच्या अमृतमहोत्सवी स्वातंत्र्यदिनी लाल किल्ल्यावरुन केलेल्या भाषणात, पंतप्रधानांनी, देशाच्या प्रगतीतील अडथळ्यांमध्ये, ‘घराणेशाही' हादेखील एक मुद्दा असल्याचे नमूद केले. राजकीय घराणेशाहीमुळे ...

"ओवी ट्रस्ट" ही संस्था महाराष्ट्रातील ग्रामीण भागात आदिवासी आणि भटके-विमुक्तांच्या शैक्षणिक आणि सामाजिक सक्षमीकरणासाठी कार्य करते. वंचित समूहातील मुलांना गुणवत्तापूर्ण ...

“काळा मलबा आणि पांढरे पुस्तक यात किती अंतर आहे ते तिला कळलं पाहिजे.” हे वाक्य आहे आपण सोसलेले कष्ट कधीच आपल्या मुलीच्या वाट्याला येऊ नयेत असं वाटणाऱ्या एका बापाच्या तोंडचं. कोणत्याच बापाला आपल्या मुलाने आपल्या सारखे परिश्रम करावेत असं वाटत नसतं हे खरं आहे. पण हा बाप जे काम करतो त्याची लाज त्याला जितकी वाटते त्याहून कैक पटीने जास्त लाज त्याला ते काम करायला लावणाऱ्या आपल्या सारख्या तथाकथित पांढरपेशांना वाटली पाहिजे. आपण एका घाणीच्या साम्राज्यावर आनंदाने जगत असतो आणि त्याची आपल्याला जाण नसते कारण ती साफ करणारा हा असा माणूस असतो ज्याला आपल्या पुढच्या पिढीने ह्या काळ्या मलब्याच्या नरकात कधी उतरू नये असं वाटत असतं. केवळ नाईलाज म्हणून आणि “गटारात उतरणाऱ्याला पोट नसते, खळगी असते,” असं स्वत:लाच समजावत तो लोकांच्या पोटातून निघालेली घाण म्हणजे गटारात साठलेला मैला साफ करण्याचं काम करत असतो. करकचून भोगलेल्या भूतकाळातील भयानकता, भयाण अंधाराने दाटून आलेला वर्तमान काळ आणि प्रत्येक वेळी मृत्यूला इंगादाखवून गटाराच्या बाहेर आलोच तर आजचा दिवस निभावला अशी रोज जगण्याची शाश्वती देत क्षणाक्षणाने पुढे सरकणारा भविष्यकाळ. हेच त्याचं जगणं. यातल्या सर्व वेदना आणि संवेदनांचं विदारक चित्र उभं करतं उर्मी (शिल्पा सावंत) लिखित दिग्दर्शित “अंधे जहाँ के अंधे रास्ते” हे मराठी नाटक.आपल्या आजूबाजूला नाही तर शहरात आपण जिथे राहतोय तिथे आपल्या पायाखालच्या गटारात उतरून ती साफ करणारी माणसं आपण नेहमी पाहत असतो. त्यांना बघून त्यांच्याविषयी 'नागर' तिटकारा दाखवत आपल्या नाकावर हमखास रुमाल येतोच. पण ते लोक आपलीच घाण साफ करत आहेत याची लाज मात्र क्वचितच वाटते. पेशाने वकील असलेल्या संवेदनशील उर्मीने असाच एक बाहेर काढून ठेवलेल्याघाणीचा काळा मलबा एक दिवस पाहिला. तो हलला तेव्हा तो मलबा नसून काळ्या मैल्याने माखलेला माणूस आहे हे तिला समजलं आणि तिला स्वत:चीच लाज वाटली. तिच्या हातातील पांढरे कागद आणि तो काळा मलबा यात दिसलेल्या सामाजिक दरीने ती अस्वस्थ झाली. रूढार्थाने आपण त्यांच्यासाठी काही करू शकत नाही ही बोच होतीच पण हे जगणं लोकांसमोर आलं पाहिजे याची प्रकर्षाने जाणीव तिला झाली! तिने आपल्या या पहिल्या नाटकाचा घाट घातला, संशोधनाची सुरुवात केली आणि या नाटकाचा जन्म झाला.  नाटकाची पहिली एकांकिका उर्मीने लिहिली ती ‘मेनहोल’ नावाने. ही एकांकिका ‘अश्वघोष’च्या एकांकिका स्पर्धेत लक्षवेधी ठरली होती. या एकांकिकेचा जीव फारच  लहान होता. म्हणून त्याचा दीर्घांक केला. मग याचं हिंदी नाटकही तिने केलं जे ५९व्या राज्य नाट्य स्पर्धेत उतरवलं होतं. त्याला वेशभूषा आणि रंगभूषेला दुसरं पारितोषिक मिळालं. एकूण सतरा वेळा दुरुस्त करत साकारलेलं हे आताचं नाटक पूर्णपणे व्यावसायिक नाटकाच्या तोडीचं आहे. हे पूर्ण नाटक मंचन होण्याच्या संपूर्ण प्रक्रियेत उर्मीने आपलं संशोधन सुरू ठेवलं होतं. महानगरपालिकेच्या आणि गटार साफ करण्याचं कंत्राटी काम करणाऱ्या लोकांच्या स्वत: मुलाखती घेतल्या. या विषयावर झालेले अभ्यास, प्रकाशित झालेले रिपोर्ट्स, एनडीटीवीने केलेले काही प्रोग्राम्स यांचा सखोल अभ्यास केला. सरकारने गटार साफ करण्यासाठी सकर म्हणजे घाण ओढून घेणारी मशीन दिलेली आहे. पण अनेक ठिकाणी अगदी मुंबई सारख्या ठिकाणी सुद्धा सकर उपलब्ध नाहीत. आताच्या गटारांचा आकार पूर्वीच्या गटारांच्या तुलनेत अगदीच लहान असतो. म्हणजे एक माणूस खाली उतरू शकेल एवढ्या व्यासाची ह्या गटारांची तोंडं असतात. त्यामुळे यात कोणी अडकला तर त्याला काढणं मुश्कील होतं. तरीही एखादा कामगार बराच वेळ वर आलाच नाही तर त्याला पाहायला दुसरा जातो, मग तिसरा, मग चौथा सुद्धा. असे तीन चार जण त्या गटारात तयार झालेल्या जीवघेण्या वायूच्या कचाट्यात सापडतात. अशा वेळी त्यांचा कंत्राटदार हात वर करून मोकळा होतो. कधी कधी ते दारू पिऊन गटारात उतरले म्हणून त्यांना वर यायला जमलं नाही असं अत्यंत घृणास्पद कारण सांगून स्वत:च्या अंगावर कोणतेही आरोप घेत नाहीत. काही कामगार दारू पितात, पण ती त्यांची मजबुरी असते. दारू पिऊन जोवर तुम्ही तुमचा मेंदू बंद करत नाही तोवर त्या घाणीत तुम्ही एक सेकंद सुद्धा राहू शकणार नाही. म्हणून सगळे दारू पिऊनच काम करतात असं नाही. अशा कधी तीन तर कधी चार लोकांचा "गटारात गुदमरून मृत्यू" अशा चार ओळींच्या बातम्या येतात... बस्स! यापुढे या लोकांची दखल घेतली जात नाही. पंचविशी तिशीत मृत्यूच्या भक्ष्यस्थानी पडणाऱ्या या लोकांच्या मागे राहिलेल्या कुटुंबी यांची सुद्धा दखल घेतली जात नाहीत. कारण यातील बहुतांशी कामगार हे कंत्राटी असतात. उर्मीच्या अभ्यासाप्रमाणे या कामात वाल्मिकी किंवा वर्षोनुवर्षे याच प्रकारचं काम करणाऱ्या जातीचे लोकच आजही हे काम करीत आहेत. यांचे कंत्राटदार मात्र मिश्रा आणि पांडे असे परप्रांतीय आणि तेही उच्चवर्णीय असतात. म्हणजे हा दिसतो तसा केवळ वर्गभेद नाही तर जातीभेद सुद्धा आहे! महानगरपालिकेकडून त्यांना हातमोजे, ऑक्सिजनचं नळकांडं, कंदील ह्या वस्तू दिल्या जातात असं म्हणतात, पण ते सर्वांना दिले जात नाहीत. त्या गटारात कार्बन मोनोक्साईड, मिथेन, हायड्रोजन सल्फाईड असे प्राणघातक सल्फाईडयुक्त वायू तयार होत असतात. कामगार गटारात उतरण्याआधी माचीसची पेटती काडी टाकून हे वायू जाळून टाकण्याचा एक थोटा प्रयत्न रोज करतात. खरंतर ही स्वत:ला घातलेली समजूत असते कारण असं केल्याने वरचे वायू जाळले जातात ;पण गटाराच्या तळाशी असलेले वायू जळत नाहीत. कारण हे प्राणघातक वायू मैला सतत कुजण्याच्या प्रक्रियेमुळे सतत निर्माण होत असतात. आपल्याला बाहेर येणारा वास हा याच वायूंचा असतो. बाहेर असणाऱ्यांना त्या वासाचा इतका त्रास होतो तर त्या कामगारांचं काय होत असेल! या गटारांची बांधणी जुनी असेल तर लोखंडी सळ्या बाहेर आलेल्या असतात. ह्या अंगाला लागून, रक्तस्त्राव सुरू होऊन, त्यावर तो घाणीचा मलबा लागून, शिवाय संपूर्ण अंग त्या मलब्याने माखलेलं असतं म्हणून तोंड उघडून कोणाला आवाज देता येत नाही म्हणून त्यांचा तिथेच मृत्यू होतो. काही नव्या गटारांची बांधणी ही लांब केलेली असते. यात मलबा सरकण्यासाठी काटकोनाची रचना असते. पण त्या काटकोनातून तो मलबा सरकत नाही. तो त्या कोनाड्यातून खुरप्यासारख्या पंजाने खणून काढावा लागतो. अर्थात हे सर्व काम या वायूंच्या सान्निध्यात करावं लागतं. या मैल्यात गोठ्यांमधील मल:निस्सारण सुद्धा होत असतं. असा मैला फार लवकर कुजतो. याउलट उच्चभ्रू सोसायट्याच्या आणि मॅकडोनाल्ड सारख्या आउटलेट्सच्या आसपासच्या परिसरात जिथे पिझ्झा, बर्गर, पास्ता, चायनीज असे मैदा मिश्रित जंक फूड आणि इतर कॉन्टीनेन्टल पदार्थ खाल्ले जातात त्या परिसरातील गटारातील मैला कडक असतो, तो लवकर कुजत नाही. याचाच अर्थ तो त्याच्या मूळ रुपात असतो आणि तो सुद्धा या कामगारांना साफ करावा लागतो. आला का अंगावर शहारा!! आता हे चक्र फक्त कामगारांचे जीव घेऊन थांबत नाही. जे कामगार यातून वाचतात आणि आपल्या घरी जातात त्यांच्या अंगाला घाणीचा वास असल्यामुळे त्यांचं कौटुंबिक आणि वैवाहिक जीवन सुद्धा कात्रीत सापडतं. या कामगारांच्या बायकांना त्यांच्या वासाची सवय झालीच तर त्यांच्यात शारीरिक संबंध प्रस्थापित होतात. पुढे मुलं आपल्या वडिलांना जवळ येऊ देत नाहीत. कामगारांच्या हातापायाची नखं घाणीने काळी पडलेली असतात. त्यांना खरुज, नायटा, हत्तीपाय असे त्वचारोग होतात. यावर औषध पाणी करण्याएवढे पैसे त्यांच्याकडे नसतात. अशा सर्व परिस्थितीच्या रेट्यात सापडलेल्या लोकांची कहाणी म्हणजे उर्मीचं हे ज्वलंत नाटक “अंधे जहाँ के अंधे रास्ते”.या नाटकासाठी उर्मीने अभिनयातील ‘अ’ सुद्धा माहित नसलेले कलाकार निवडले. त्यांना स्वत: प्रशिक्षण दिलं आणि हे नाटक उभं राहिलं. संतोष जाधव, अंकुर घाटगे, श्रेया व्यवहारे, प्रथमेश पवार, तपस्वी विभूते, तन्मय धामणे, साहिल मावलकर, आयुष भोसले, संकेत बागल या सर्व कलाकारांची कामं खूप वास्तव झाली आहेत. रंगभूषेची जबाबदारी सुनील मेस्त्री,  निलेश मेस्त्री यांची तर संयत प्रकाशयोजना सौरभ शेठ यांनी केली आहे.  या नाटकाच्या संकल्पनेपासून, संहिता लेखन, संवाद, दिग्दर्शन, संगीत, वेशभूषा ह्या सर्व बाजू उर्मीनेच सांभाळल्या आहेत. याचा परिपाक म्हणूनच गटारात उतरणाऱ्या कामगारांचं जीवन रंगमंचावर पाहताना अक्षरश: अंगावर काटा येतो. यात लक्षवेधी ठरतो तो गटारात उतरलेल्या मरणोन्मुख अवस्थेतील कामगाराच्या चेहऱ्यावर पडलेला केमोफ्लाज प्रकाश! या पहिल्या वहिल्या नाटकासाठी उर्मीला खंबीर साथ मिळाली ती तिचे पती विनायक साळुंखे यांची. उर्मीचं हे नाटक यंदाच्या राज्य नाट्य स्पर्धेला उतरलं आहे आणि समीक्षकांची वाहवा सुद्धा मिळवत आहे. या नाटकाच्या पुढील वाटचालीसाठी सदिच्छा. ह्या नाटकातील मुद्दा शासकीय यंत्रणांना माहीत नाही असं तर अजिबात नाही पण ह्या नाटकाला जर प्रतिसाद मिळाला आणि त्यातील मुद्यावर बोललं गेलं तरच जनरेट्याने यात बदल घडेल अशी अशा करूया... --अँजेला पवार

रस्त्यासाठी भाऊराव तेलगोटे आलेगांव ता. पातुर ह्यांचे आठ दिवसा पासून सुरू असलेले उपोषण वंचित पदाधिकारी ह्यांनी सोडविले. पातूर : घराकडे ...